ویژگی‌های گل اسپرک

گل اسپرک یا اسفرک با نام علمی RESEDA LUTEOLA  از راسته کلم سانان و تیره اسپرکیان است. این گیاه برگ های باریک و دراز دارد و دارای گل های زرد رنگ  است که به شکل یک خوشه در انتهای ساقه قرار دارد و مولد رنگ زرد طبیعی است. تعداد کاسبرگ هایش بین ۴ تا ۸ متغییر است. گیاه اسپرک بیش از ۶۰ گونه دارد که تعداد ۱۰ گونه آن در ایران وجود دارد و دو گونه آن به طور مختص متعلق به ایران است و در دیگر نقاط جهان یافت نمی شود. از مشهورترین گونه اسپرک، اسپرک زرد نما یا اسپرک زرد رنگ با نام علمی رسدا لوتِئولا است. این گیاه از سرده Reseda است که برگرفته شده ازواژه لاتین resēda است. رومیان باستان، این گیاه را دارای خواص درمانی می دانستند. در حقیقت  واژۀ لاتین resēdō   به معنی درمان کردن و آرام کردن است. در گذشته از اسپرک  برای درمان کوفتگی و ضرب دیدگی استفاده می شد.

کاربرد‌های گل اسپرک

یکی از کاربردهای این گیاه، استفاده آن در رنگرزی است. نام ماده رنگی در اسپرک فلاونویید است که یک پیگمنت زرد رنگ می باشد. نام ماده رنگی موجود در اسپرک «فلاونویید» که پیگمنت زرد رنگ است می باشد. از این گیاه برای تولید طیف های مختلف رنگهای زیتونی، لیمویی، سبز، نارنجی با دندانه های مختلف استفاده می شود. از رنگ زرد اسپرک برای رنگرزی الیاف فرش نیز استفاده می شود که تاریخچه دیرینه ای در ایران دارد. در طب سنتی از گل، برگ و ریشه اسپرک برای مصارف درمانی استفاده می شد. خاستگاه گیاه اسپرک منطقه مدیترانه و جنوب غربی آسیا است. این گیاه  به عنوان پوشش گیاهی در مراتع خشک و نیمه خشک مناسب است. اسپرک در خراسان، کرمان، منجیل، شیراز، دامنه های رشته کوهای البرز به صورت خودرو یافت می شود. امروزه از بزرگترین کشورهای صادرکننده اسپرک می توان به ایران، تایلند و هند اشاره کرد.

 خواص عوارض اسپرک

گلهای اسپرک خاصیت ضد تشنج و ضد عفونی کننده دارند. این گیاه هم چنین درمان کننده اسهال خونی – ورم معده، سوزش ادرار، برطرف کننده انگل های روده و تقویت معده و برطرف کردن دردهای قولنجی است. یکی دیگر از خواص این گیاه کمک به هضم بهتر غذا و ازبین رفتن گازروده است. برای درمان برخی بیماری های مربوط به چشم مانند ورم پلک می توان از جوشانده برگ و گل اسپرک استفاده کرد. اسپرک دارای خواص ضدعفونی کننده است و افرادی که روی پوست خود جراحتی دارند می توانند از دم کرده اسپرک روی ناحیه مورد نظر استفاده کنند تا از نفوذ میکروب ها به محل زخم جلوگیری شود. این گیاه هم چنین به عنوان ضددرد طبیعی و تقویت کننده نیروی جنسی می توان از آن بهره برد. مصرف گیاه دارویی اسپرک اگر به اندازه و در دوز مناسب مصرف شود، هیچ گونه عارضه جانبی به د نبال نخواهد داشت. میزان مصرف مجاز این گیاه ۵ گرم در روز است. به یاد داشته باشید محصولات طبیعی همیشه بی خطر نیستند.

ترکيبات شيميايي گیاه دارویی اسپرک

لوته ئولین از مهمترین ترکیب های شیمیایی این گیاه است. رنگ زرد گل های اسپرک به دلیل وجود ترکیب گلو کوزیدی است. در زمان های گذشته از رنگ این گل برای صنعت رنگرزی استفاده می کردند. امروزه از گل ها ی خشک اسپرک لاک های زرد تولید می کنند.

روش مصرف گیاه دارویی اسپرک

گیاه دارویی اسپرک را می توان به دوصورت خوراکی و موضعی مصرف کرد. برای مصرف خوراکی آن کافی است برگ و گل ها ی خشک شده را دم کنید و بعد آن را بنوشید. رو ش دیگر مصرف اسپرک به شکل موضعی است. افرادی که دچار بیماری درد مفاصل و روماتیسم هستند، می توانند دم کرده یا جوشانده این گیاه را بوسیله یک پارچه تمیز و یا پنبه روی محل بمالید. از محلول اسپرک برای ضد عفونی کردن و تمیز کردن محل زخم و انواع جراحات پوست استفاده می شود.