کرک کشمیر که به تنهایی کشمیر هم گفته می‌شود، نوعی از الیاف است که از بز کشمیر و دیگر بزها به دست می‌آید. کشمیر بافتی ظریف، محکم، سبک و لطیف دارد و پوشاک‌های تهیه شده از آن دارای کیفیت بی‌نظیری هستند.

تاریخچه پارچه کشمیری[ویرایش]

تاریخچه این پارچه در مغولستان و کشمیر به زمانهای دور برمی گردد. شواهد این پارچه مربوط سه قرن پیش از میلاد مسیح و حتی شاید قبل تر از آن می باشد. معامله با ترکستان پشم کشمیری را به خاورمیانه رساند و از آنجا به اروپا و جاهای دیگر رفت. پشم کشمیری بویژه در فرانسه مشهور شد و تاجران به سختی تلاش می کردند تا آن را به بازار اروپا ارسال کنند. در قرن 19، تولید پشم کشمیری یک صنعت بزرگ در اروپا شد و معامله محصولات این پشم سود اقتصادی به همراه داشت. تا امروز، گله های بزهای کشمیری در آسیای میانه از معامله پشم کشمیری سود می برند.

خصوصیات

کشمیر با الیاف نرم و لطیفش شناخته می‌شود که به صورت طبیعی پوششی سبک و بدون پرز را فراهم می‌آورد. این الیاف به سادگی در همه حالات مختلف قابل استفاده بوده و به شکل نخ‌های سبک یا سنگین تنیده می‌شوند. کشمیر رنگرزی نشده یا همان رنگ طبیعی آن، سفید، خاکستری و قهوه ای‌های مختلف است. همچنین پشم آنگورا را نیز به اسم کشمیر می‌شناسند. پارچه کشمیر به‌قدری نرم و لطیف است که با لمس آن از این‌همه لطافت و ظرافت لذت خواهید برد. باوجوداینکه این پارچه دارای بافتی لطیف و سبک است اما پارچه مستحکمی است. باید بدانید که ضخامت پارچه‌ی کشمیر از بسیاری از پارچه‌های دیگر بیشتر است بنابراین می‌تواند حرارت بدن را حفظ کند. نرم بودن و ظرافت این پارچه به‌قدری است که اگر قطر پشم یک گوسفند عادی، 36 میکرون باشد، قطر پشم بز کشمیر 7 الی 19 میکرون است. این الیاف منعطف هستند و به‌سادگی در همه فرم‌های مختلف تولید و به شکل نخ‌های سبک یا سنگین تنیده می‌شوند. رنگ اصلی و طبیعی پارچه کشمیر، سفید، خاکستری و طیف‌های مختلف قهوه‌ای‌ است. بافت ظریف پارچه باعث می‎شود، پوشاک دوخته‌شده با پارچه کشمیری بسیار باکیفیت و لطیف از کار درآیند.

طریقهٔ نگهداری

کشمیر یکپارچه طبیعی است. کشمیر را می‌توان در ماشین‌لباسشویی با یک مایع شوینده مناسب، در آب سرد شست. باید روی سطح صاف پهن شود تا به صورت طبیعی خشک شود. گوله‌گوله شدن الیاف نیز بر اثر مالش الیاف کشمیر در زمان پوشیده شدن به وجود می‌آید که می‌توان آن‌ها را با یک شانه مخصوص از پارچه جدا کرد. پارچه کشمیر نیز مانند انواع مختلف پارچه‌های پشمی برای جلوگیری از آب رفتن و گلوله گلوله شدن و پیچ خوردن در زمان شستشو، نیاز به مراقبت دارد؛ بنابراین لباس‌های دوخته‌شده با پارچه کشمیر نیز به دلیل ظرافت و لوکس بودن نیاز به مراقبت ویژه‌تری دارند. توصيه ما به شما این است كه تا حد امکان پارچه کشمیر را با دست و با یک مایع شوینده مناسب، در آب سرد بشوید. البته می‌توانید این پارچه را با ماشین‌ لباسشویی و همراه یک مایع شوینده مناسب، با دمای پایین بشوید. لباس‌های شسته شده با پشم کشمیر باید روی سطح صاف پهن شود تا به‌صورت طبیعی خشک شوند. گوله‌گوله شدن الیاف کشمیر بسیار متداول است و براثر مالش در زمان پوشیده شدن ایجاد می‌شود. این حالت را می‌توان با استفاده از یک شانه مخصوص از پارچه جدا كرد.

منابع الیاف[ویرایش]

کرک کشمیر مورد استفاده در پوشاک و دیگر پارچه‌ها، از گردن بز کشمیر و دیگر بزها به دست می‌آید. از لحاظ تاریخی، همان‌طور که بز کشمیر از زیرگونه‌های بز کاپرا هیرکوس می‌دانستند، به بزهای کشمیر که موی خوبی داشتند، کاپراهیراکوس لانیگر می‌گفتند. هرچند امروزه، آن‌ها را از زیر مجموعهٔ بزهای اهلی کاپرا اگاگروس هیرکوس می‌دانند. بزهای کشمیر دو نوع کرک تولید می‌کنند که یکی، کرک‌های نرم و لطیف و دیگری موهای ضخیم و بلندتری هست که باید دی‌هیر شوند. فرایند دی‌هیر یک فرایند مکانیزه است که طی آن، موهای ضخیم از کرک‌های لطیف و مورد نظر جداسازی و آماده رنگ رزی و ریسندگی می‌شوند.

جمع‌آوری الیاف[ویرایش]

کشمیر را در فصل بهار، زمانی که بزها در حال از دست دادن پوشش زمستانی خود هستند، به‌دست می‌آورند. در نیمکره شمالی، بزها در اواسط اسفند و تا اواخر اردیبهشت، کرک ریزی دارند. در بعضی مناطق، کرک و پشم بزها را همزمان با دست و به وسیلهٔ شانه‌هایی مخصوص، از بدن حیوان جدا می‌کنند. با این روش بعد از دی‌هیر کردن و شست‌وشو، مقدار بیشتری کشمیر مرغوب به‌دست می‌آید. موهای ضخیم باقی‌مانده نیز برای ساخت قلمو یا دیگر موارد غیر پوشاکی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ایران، افغانستان، نیوزیلند و استرالیا، پشم بزها را قیچی می‌کنند که در نتیجه کرک کشمیر کمتری به دست می‌آید. در آمریکا، معروفترین روش، شانه زدن است. این فرایند دو هفته به طول مینجامد اما برای افراد باتجربه که زمان دقیق ریزش را می‌دانند، زمان تا یک هفته نیز کاهش می‌یابد.

مراحل تولید پارچه کشمیر

پارچه کشمیر انواع مختلف دارند و باکیفیت‌های مختلف تولید می‌شوند و درنتیجه کاربردهای متنوعی نیز دارد. درواقع پارچه کشمیر از نوعی الیاف طبیعی بانام کشمیر تولید می‌شود. نخ کشمیر از انجام فرآیندهای مختلف روی پشم بز کشمیر به دست می‌آید. فصل به دست آوردن کشمیر بهار است دقیقاً وقتی‌که بزها پوشش زمستانی خود را از دست می‌دهند. این بزها معمولاً در نواحی دارای آب‌وهوای سخت زمستانی مانند مغولستان، زندگی می‌کنند؛ اما از انواع دیگر بز نیز می‌توان پارچه‌ی کشمیر تهیه کرد. تولیدات انبوه پارچه کشمیری به روش سنتی و قدیمی معمول است ولی مراحل پیشرفته‌تری برای تولید آن وجود دارد. تولید پارچه کشمیر از چند فرآیند تشکیل شده است. تولید صنعتی پارچه کشمیر نسبت به تولید سنتی آن دارای تفاوت هایی است. برای هزاران سال، مردم بادیه نشین پشم بزهای خود را می چیدند، آن را حلاجی می کردند و به نخ تبدیل می کردند. تولید انبوه پارچه کشمیری تقریباً از همان روش پیروی می کند اما در سطح بسیار گسترده تر.

• پشم چینی

پشم چینی پس از کامل شدن پشم بزها شروع می شود. این مرحله به روش های مختلف انجام می شود و قطعاً امکان پشم چینی بدون آسیب به حیوان وجود دارد.

• پاکسازی

سپس آلودگی و ناخالصی از پشم ها جدا می شوند.

• شانه زنی

الیاف پشم شانه می شوند و به شکل خطی در می آیند و سپس حلاجی می شوند.

• تارسازی

الیاف حلاجی شده وارد دستگاه ریسندگی می شوند، که الیاف پشم را می پیچاند و به شکل نخ تبدیل می کند و براساس نیاز ضخیم یا نازک می شود.

• تمیزکاری و رنگرزی

نخ ها سپس دوباره تمیز می شوند و اگر نیاز به رنگرزی داشته باشند در این مرحله صورت می گیرد. در برخی از موارد، تولیدکنندگان ترجیح می دهند تا لباس نهائی الیاف کشمیر را رنگ کنند.

• بافت

نخ نهائی به شکل پارچه بافته می شود. مثال هایی از محصولات حاصل از الیاف کشمیر شامل شال، جلیقه و پلیور است.

• عملیات نهائی

قبل از پایان مراحل این لباس ها ممکن است تحت فرآیندهای دیگر مثل ضد حریق سازی و یا سایر موارد قرار بگیرند. در نظر داشته باشید که پشم به طور طبیعی ضد حریق است.

• بسته بندی

محصول نهائی سپس بسته بندی می شود و برچسب های مربوطه را دریافت می کند و پس از آن آماده فروش می شوند.