گشنیز (Coriandrum sativum) از خانوادهٔ چتریان است. این گیاه، بومی جنوب اروپا، غرب آسیا و شمال آفریقا است. ارتفاع آن تا نیم متر هم میرسد. تمامی بخشهای این گیاه، خوراکی هستند و عمدتاً برگها و بذر این گیاه، بهعنوان سبزی و ادویه مورد استفاده هستند. کشنیز را تقریبا همه به خوبی میشناسند علاوه بر معطر بودن برگ و سافه این گیاه، تخم و یا بذر این گیاه نیز بوی بسیار معطری دارد که به عنوان یک ادویه در بسیاری از موارد به کار می رود. صنعت عطر نیز از این ادویه سود برده است و عطر و ادکلن های بیشماری با رایحه کشنیز ساخته شده است.
عطروادکلن با رایحهی گشنیز
طبع گیاه گشنیز سرد و خشک است. همهی ایرانیان با بوی این سبزی معطر آشنایی دارند. اما تخم گشنیز رایحهای ادویهای، تند و تیز، کمی شیرین و کمی فلفلی و چوبی دارد این نت برای تقویت نتهای آغازین عطر به کار میرود و به دلیل وجه گیاهی معطر، چوبی و ادویهای آن در نتهای میانی حس میشود. این نت به دلیل عطر چند وجهی با بسیاری از خانوادهها به خوبی هماهنگ میشود. به عنوان مثال با ترنج، گریپ فروت، لیمو، نرولی، پرتقال، پتیتگرین، میوه ارس فلفل سیاه، دارچین، مریمگلی، رازیانه تا کندر، وتیور و حتی یلانگ یلانگ به خوبی هماهنگ میشود. این ویژگی باعث شده تخم گشنیز یکی از نتهای محبوب و پرکاربرد عطرسازان به ویژه برای طراحی عطرهای مردانه و اسپرت تبدیل شود.
خواص گشنیز
میوه این سبزی معطر سرشار از مواد مغذی است. این گیاه دارویی به دلیل داشتن ماده موثر یا اسانس و ترکیب اصلی لینالول دارای اهمیت بهسزایی در صنایع داروسازی، غذایی، آرایشی و بهداشتی، نوشابه و شکلات سازی است. از میوه یا تخم گشنیز روغنی تهیه میکنند که در سلامتی و تقویت پوست و مو نقش مهمی دارد. در طب سنتی از دانه، روغن و عصاره یا عرق گشنیز برای کاهش میزان قند خون در افراد دیابتی استفاده میکنند.